Doelgroeponderzoek in 2023: stappen, tips en voorbeelden

Gepubliceerd op 29 juni 2023. Laatste update op: 29 juni 2023.

Het succes van een bedrijf valt of staat met het begrijpen van de doelgroep. Of je nu een product ontwikkelt, een website ontwerpt of een marketingcampagne lanceert, het kennen van je doelgroep is essentieel voor succes. Dat doe je door het uitvoeren van doelgroeponderzoek. In dit artikel zullen we dieper ingaan op wat doelgroeponderzoek inhoudt, waarom het belangrijk is, hoe het kan worden toegepast in user experience (UX) en welke methoden en uitdagingen ermee gepaard gaan.

1. Wat is een doelgroeponderzoek?
2. Varianten van doelgroeponderzoek
3. Wat zijn de voordelen van een doelgroep onderzoek?
4. De rol van doelgroeponderzoek in UX
5. Welke methodes gebruik je bij het uitvoeren van een doelgroeponderzoek?
6. Voorbeelden doelgroeponderzoek
7. Wanneer voer je een doelgroeponderzoek uit?
8. Voorbereiden en uitvoeren van doelgroeponderzoek
9. Analyseren, interpreteren en rapporteren van doelgroeponderzoek
10. Veelvoorkomende uitdagingen bij het uitvoeren van doelgroeponderzoek

Meer weten? Download ons gratis voorbeeld onderzoeksrapport. 

Download gratis voorbeeldrapport
 

De voordelen van een doelgroeponderzoek

Aan het uitvoeren van UX-onderzoek kleven tal van voordelen. Hieronder zetten we een aantal voordelen van het uitvoeren van doelgroeponderzoek voor je op een rijtje:

1. Betere besluitvorming. Door het uitvoeren van doelgroeponderzoek kun je aannames valideren, waardoor je beslissingen kunt maken die gestoeld zijn op feiten en inzichten in plaats van onderbuikgevoel. Hierdoor kun je als bedrijf beslissingen nemen die in lijn zijn met behoeftes en verwachtingen van de doelgroep, waardoor de kans op succes aanzienlijk wordt vergroot.
2. Effectievere communicatie. Door je doelgroep te begrijpen, kun je je boodschap beter afstemmen op hun taalgebruik, interesses en behoeften. Hierbij kun je denken aan de tone of voice in marketingcampagnes, maar ook aan het soort content dat je op je website plaatst. Hierdoor kun je de betrokkenheid van je doelgroep vergroten en betere resultaten behalen.
3. Verbeterde productontwikkeling. Het ontwikkelen van een goed product staat of valt met het begrijpen van je doelgroep. Door doelgroeponderzoek uit te voeren krijg je in beeld wie je doelgroep is en waar zij behoefte aan hebben, zodat je een product kan ontwikkelen dat daar naadloos op aansluit.
4. Concurrentievoordeel. Hoewel doelgroeponderzoeken steeds regelmatiger worden uitgevoerd, moeten veel bedrijven er nog aan beginnen. Door aan de slag te gaan met doelgroeponderzoek kun je dus een concurrentievoordeel behalen. Het helpt je namelijk om je doelgroep te begrijpen en producten of diensten te ontwikkelen die echt van toegevoegde waarde zijn.

De rol van doelgroeponderzoek in UX

Doelgroeponderzoek speelt een cruciale rol in het ontwerpproces van user experience (UX). Door het uitvoeren van doelgroeponderzoek kunnen marketeers en designers producten creëren die gebruiksvriendelijk, plezierig en waardevol zijn voor de gebruikers. Om dit te bereiken, moeten ze inzicht hebben in de behoeften, verwachtingen en voorkeuren van de doelgroep.

Doelgroeponderzoek in UX omvat het identificeren van de belangrijkste gebruikersgroepen, het begrijpen van hun doelen en taken, en het verzamelen van feedback over bestaande producten of prototypes. Deze inzichten worden gebruikt om het ontwerp te optimaliseren, problemen op te lossen en een naadloze gebruikerservaring te creëren.

Varianten van doelgroeponderzoek

Zoals je misschien al was opgevallen is de definitie van doelgroeponderzoek erg breed, wat betekent dat een doelgroeponderzoek verschillende vormen aan kan nemen. Hieronder zetten we de meest voorkomende onderzoeksvarianten van doelgroeponderzoek voor je op een rijtje:

• Personaonderzoek. Hierbij ligt de focus op het identificeren van verschillende segmenten binnen de doelgroep. Voor elk van de segmenten wordt een persona opgesteld, welke de basis vormt bij het opstellen van marketinguitingen.
• Behoefteonderzoek. Bij dit soort onderzoek ligt de focus op de behoeften, wensen en voorkeuren van gebruikers uit de doelgroep.
• Conceptonderzoek. Bij concept testing worden een of meerdere concepten aan gebruikers voorgelegd om vast te stellen wat gebruikers hiervan vinden.
• Prototypeonderzoek. Bij prototype testing wordt onderzocht in welke mate gebruikers in staat zijn het prototype te gebruiken, als ook het vaststellen van verbeterpunten.
• Usability-onderzoek. Bij user testing wordt een bestaande website of app getest met gebruikers uit de doelgroep om verbeterpunten vast te stellen en inzichtelijk te maken in welke mate deze voldoet aan de behoeften en verwachtingen van gebruikers.

Methoden voor het uitvoeren van doelgroeponderzoek

Er zijn verschillende methoden die kunnen worden gebruikt bij het uitvoeren van een doelgroeponderzoek. De keuze van de methode hangt af van de onderzoeksvragen, het budget, de beschikbare tijd en de specifieke context van het onderzoek. Hier zijn enkele veelgebruikte methoden:

1. Enquêtes. Enquêtes zijn een populaire methode om kwantitatieve gegevens te verzamelen. Door gestandaardiseerde vragenlijsten te gebruiken, kunnen grote hoeveelheden gegevens worden verzameld en geanalyseerd.
2. Interviews. Interviews bieden de mogelijkheid om diepgaande inzichten te krijgen door middel van directe interactie met individuele respondenten. Dit kan zowel face-to-face als via telefoon of videoconferenties plaatsvinden.
3. Focusgroepen. Focusgroepen bestaan uit een groep deelnemers die onder leiding van een facilitator discussiëren over specifieke onderwerpen. Het is een waardevolle methode om meningen, percepties en groepsdynamiek te verkennen.
4. Gebruikerstesten. Gebruikerstesten zijn gericht op het observeren van hoe gebruikers een product of dienst daadwerkelijk gebruiken. Door gebruikers taken uit te laten voeren en hun interacties te observeren, kunnen zwakke punten en verbeterpunten worden geïdentificeerd.

Voorbeelden doelgroeponderzoek

Doelgroeponderzoek uitvoeren? Gebruik onze voorbeelden of het voorbeeld onderzoeksrapport ter inspiratie. Deze omvatten voorbeeld vragen voor interviews, focusgroepen en enquêtes.

• Download voorbeeld persona's (incl. invulbaar template)
• Download voorbeeld vragen doelgroeponderzoek (focus op behoeftes)
• Download voorbeeld vragen doelgroeponderzoek (concept testing)
• Download voorbeeld user test script

Wanneer voer je doelgroeponderzoek uit?

Doelgroeponderzoek kan op verschillende momenten in het ontwikkelingsproces plaatsvinden, afhankelijk van de fase waarin een project zich bevindt. Hier zijn enkele richtlijnen voor het moment van doelgroeponderzoek:

1. Verkennende fase. In de beginfase van een project kan doelgroeponderzoek worden gebruikt om een algemeen beeld te krijgen van de doelgroep en hun behoeften. Dit helpt bij het identificeren van kansen en het vaststellen van de juiste richting voor het project.
2. Validatiefase. In de validatiefase wordt het doelgroeponderzoek gebruikt om concepten, ontwerpen of prototypes te valideren bij de doelgroep. Dit helpt bij het identificeren van eventuele problemen en het maken van aanpassingen voordat het product op de markt wordt gebracht.
3. Optimalisatiefase. In de optimalisatiefase wordt doelgroeponderzoek gebruikt om bestaande producten of diensten te verbeteren op basis van gebruikersfeedback. Dit kan helpen bij het identificeren van knelpunten en het ontdekken van kansen voor verdere verbetering.

Voorbereiden en uitvoeren van doelgroeponderzoek

Een succesvol doelgroeponderzoek vereist zorgvuldige voorbereiding en uitvoering. Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen:

1. Bepaal je onderzoeksvragen. Definieer duidelijke onderzoeksvragen die je wilt beantwoorden met het onderzoek. Dit helpt je focus te behouden en relevante gegevens te verzamelen.
2. Identificeer je doelgroep. Bepaal binnen welk segment je het doelgroeponderzoek wil uitvoeren. Hiervoor kun je gebruik maken van demografische gegevens, gedragscriteria, gebruikersgedrag of andere relevante criteria.
3. Kies de juiste methoden. Selecteer de onderzoeksmethoden die het beste aansluiten bij je onderzoeksvragen en beschikbare middelen. Combineer kwantitatieve en kwalitatieve methoden voor een completer beeld.
4. Ontwikkel onderzoeksinstrumenten. Stel vragenlijsten, interviewgidsen, user test scripts of topiclijsten op voor het uitvoeren van het onderzoek. Besteed hier voldoende tijd aan en zorg dat je sturende vragen zoveel mogelijk vermijd om te voorkomen dat de resultaten worden beïnvloed.
5. Voer het onderzoek uit. Nodig deelnemers uit om deel te nemen aan het onderzoek en voer het onderzoek uit. Bepaal op voorhand of je het onderzoek online, op locatie of hybride wil doen. Respondenten werven met een specifiek profiel? Overweeg dan het uitvoeren van online onderzoek om de werving te vergemakkelijken.

Analyseren, interpreteren en rapporteren van doelgroeponderzoek

Na het verzamelen van de gegevens is het belangrijk om ze te analyseren, interpreteren en rapporteren. Hier zijn enkele stappen die je kunt volgen:

1. Gegevensanalyse. Organiseer en analyseer je gegevens om patronen, trends en belangrijke inzichten te identificeren. Maak gebruik van automatische transcripties en aantekeningen bij kwalitatieve onderzoeksmethoden. Gebruik statistische methoden bij kwantitatief onderzoek. Overweeg het gebruik van een platform als User Sense om het proces te versnellen.
2. Interpretatie. Evalueer de resultaten en trek conclusies op basis van de verzamelde gegevens. Identificeer belangrijke bevindingen en inzichten die relevant zijn voor je doelgroep.
3. Rapportage. Stel een rapport samen dat de belangrijkste bevindingen van het onderzoek beschrijft. Presenteer de informatie op een duidelijke en begrijpelijke manier, met behulp van grafieken, tabellen en citaten om je punten te ondersteunen.

Veelvoorkomende uitdagingen bij het uitvoeren van doelgroeponderzoek

De ervaring leert dat het uitvoeren van doelgroeponderzoek meerdere uitdagingen met zich mee kan brengen. De veelkomende uitdagingen en oplossingen werken we hieronder voor je uit:

1. Steekproefgrootte en representativiteit. Het kan een uitdaging zijn om een voldoende grote en representatieve steekproef van je doelgroep te krijgen. Zorg voor een zorgvuldige selectieprocedure en gebruik statistische methoden om representativiteit te waarborgen.
2. Respondentenwerving. Het werven van respondenten blijkt vaak moeilijker dan verwacht. Zorg er daarom voor dat je tijdig begint of overweeg om User Sense de respondenten uit jouw doelgroep te laten werven.
3. Bias en subjectiviteit. Zorg ervoor dat je bewust bent van mogelijke biases en subjectiviteit in het onderzoek. Neem maatregelen om deze te minimaliseren, zoals het stellen van neutrale vragen en het vermijden van leidende informatie.
4. Interpretatie van gegevens. Het interpreteren van de verzamelde gegevens kan uitdagend zijn. Zorg ervoor dat je voordat je begint een goede aanpak hebt bedacht. Het kan nuttig zijn om de hulp van experts in te schakelen bij het interpreteren van complexe gegevens.